๓ รูปคือความศูนย์

๓ รูปคือความศูนย์

คำว่า “ศูนย์” ในพระสูตรนี้ไม่ใช่ความศูนย์สิ้นว่างเปล่า
ไม่ใช่ความไม่มีอะไร
แต่เป็นคำที่พระสูตรนี้ใช้แสดงความหมายอย่างหนึ่ง

นี่ก็คือเรื่อง “เหตุปัจจัย”เหตุปัจจัย มีความสำคัญมากในเรื่องความศูนย์
ถ้ายังไม่ทราบความหมายของเหตุปัจจัย        
ก็ไม่อาจจะทราบความหมายของความศูนย์ได้

พระศาสดาทรงพบ “สรรพสิ่งเกิดจากเหตุปัจจัย”ซึ่งเป็นสัจธรรมที่เหนือธรรมดา
เหตุผลของปัจจัย ไม่ใช่คิดขึ้นด้วยพระองค์
แต่ทรงค้นพบเหตุปัจจัย
เมื่อทรงเห็นเหตุปัจจัยแล้ว
ก็สำเร็จเป็นพระพุทธเจ้าทันที
และการนำเอาเรื่องเหตุปัจจัยมาสั่งสอน
แก่มหาชนนั้น ก็คือ พระพุทธศาสนา

เหตุปัจจัย ก็คือ
ความสัมพันธ์ในระหว่างเหตุกับปัจจัยและผล
เหตุ คือสาเหตุเป็นพลังที่ทำให้เกิดผลโดยตรง
ปัจจัย เป็นสิ่งช่วยเหตุ เป็นพลังที่ทำให้เกิดผลโดยทางอ้อมตัวอย่างเช่น เมล็ดข้าวเปลือก ซึ่งเป็นเหตุ
ถ้าหากไปวางไว้บนโต๊ะ
จะนานเท่าใด
ก็ยังคงเป็นข้าวเปลือก
แต่ถ้านำไปปลูกไว้ที่ดิน
ประกอบด้วยมีฝน น้ำค้าง แสงแดด ปุ๋ย
ซึ่งเป็นปัจจัย เมล็ดข้าวเปลือกนี้
ก็จะกลายเป็นรวงข้าว
นี่คือความสัมพันธ์ ระหว่างเหตุปัจจัยและผล
ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดเหตุปัจจัยนั้น

โลกของเราซึ่งถูกสร้างขึ้นด้วยการรวมตัวของจิตกับรูปอันเป็นขันธ์ห้า นั้น
ไม่มีสิ่งใดที่ยั่งยืน เปลี่ยนแปลงอยู่เรื่อย
ดังที่พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้ว่า
อนิจจัง สังขารา